İran’da kameralarla yapılacak başörtüsü denetimleri uygulamaya girerken kadınları başörtüsünü çıkarmaya teşvik edenlerin ceza mahkemelerinde 1 yıldan 10 yıla kadar hapisle yargılanacağı ve muhtemel bir mahkumiyete karşı itiraz haklarının olmayacağı bildirildi.
İran’ın yarı resmi Fars Haber Ajansı’na göre, sokaklarda, işletmelerde ve arabalarda başörtüsü kurallarına uymayanları tespit etmek için kameralarla denetim uygulaması bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.
Başörtüsü kuralına uymayanların güvenlik kameralarıyla tespit edilerek telefonlarına kısa mesajla uyarı gönderileceği ve uyarıyı dikkate almayanlar hakkında adli işlem yapılacağı açıklandı.
Konuyla ilgili açıklama yapan İran Genel Başsavcı Yardımcısı Abdussamad Hürremabadi, başörtüsü kurallarını ihlal edenlerin ceza mahkemesinde yargılanacağını ve mahkemenin vereceği kararlara itiraz yolunun açık olmayacağını söyledi.
Hürremabadi, başörtüsünü açmaya teşvik etme suçunun ise başörtüsü kuralına riayet etmeme suçundan çok daha ağır olduğunu ve mahkumiyet halinde temyiz hakkı verilmeyeceğini söyleyerek, “Bu kişiler Ceza Kanunu’nun 639. maddesine göre, bozgunculuğu teşvik suçundan bir yıldan on yıla kadar hapisle cezalandırılabilir. Bu nedenle mahkemeler, herhangi bir şekilde başkalarını başörtüsü açmaya teşvik edenleri yukarıda belirtilen cezaya mahkum etmekle yükümlüdür” dedi.
İsyan ve rejim tutumu
Tahran’da 13 Eylül 2022’de gözaltına alındıktan sonra katledilen 22 yaşındaki Jîna Emînî’nin 16 Eylül’de yaşamını yitirmesi, ülke yönetimine karşı protestolara yol açmıştı. Gösteriler sırasında yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
Jîna’nın katledilmesi üzerine başlayan protestolar, 1979’dan bu yana uygulanan zorunlu başörtüsü yasasının esnetilmesi taleplerini yeniden gündeme getirmişti.
İran’da “İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Merkezi” Sözcüsü Ali Hanmuhammedi, 5 Aralık 2022’de yaptığı açıklamada, eleştirilerin hedefindeki İrşat devriyelerinin görevinin sona erdiğini ve başörtüsü uygulamasının “daha modern yöntemlerle teknolojiden de faydalanılarak devam edebileceğini” belirtmişti.
Bu süreçte ülkede bazı kadınların başörtüsü kurallarına uymadığına dair görüntüler dijital medyada yer bulmuştu. Bununla birlikte zorunlu başörtüsü yasasına uymadığı tespit edilen bazı işletmelerin kapatıldığına dair haberler ülke medyasına yansımıştı.
İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ise 4 Ocak’ta yaptığı konuşmada, ülkedeki zorunlu başörtüsü kurallarına tam riayet etmeyen kadınların “dinsizlik ve rejim karşıtlığıyla” itham edilmemesi gerektiğini söylemişti.
İçişleri Bakanlığı ve Yargı Erki tarafından ayrı ayrı yapılan açıklamalarda ise, zorunlu başörtüsü kuralına aykırı hareket edenlere karşı harekete geçileceği ifade edilmiş ve daha sonra sokak ve caddelerdeki kameraların başörtüsü denetimleri için kullanılacağı belirtilmişti.
