Reuters’un bir petrol yetkilisine dayandırdığı habere göre, Irak’ın Türkiye’ye karşı uzun süredir devam eden tahkim davasını kazanmasının ardından Cumartesi günü Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) ve kuzeydeki Kerkük sahalarından ham petrol ihracatını durdurdu.
Günlük 450 bin varil ham petrol ihracatını durdurma kararına ilişkin ajansa konuşan üst düzey bir Irak Petrol Bakanlığı yetkilisi, “Irak, Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin nihai kararı ile ilgili olarak perşembe günü resmi olarak bilgilendirildi; karar, Irak’ın lehineydi” dedi. Bakanlık kaynağı, ‘Türkiye’nin tahkim kararına saygı duyacağı konusunda Irak’ı bilgilendirdiğini’ de aktardı.
Ajansın gördüğünü ifade ettiği belgelere göre, Türk nakliye yetkilileri, Ceyhan petrol ihracat merkezindeki Iraklı çalışanlara, Irak hükümetinin onayı olmadan hiçbir geminin IKBY’den gelen ham petrolü yüklemesine izin verilmeyecek.
Reuters’ın gördüğü başka bir belgeye göre ise, Türkiye daha sonra Irak ham petrolünün Ceyhan’a giden boru hattından pompalanmasını durdurdu. Ajansa konuşan Iraklı bir yetkili de bugün Irak yönetiminin Kerkük’ün kuzeyindeki petrol sahalarından çıkan boru hattının kendi taraflarından petrol pompalamayı durdurduğu bilgisini paylaştı.
Petrol Bakanlığı’ndan başka bir kaynak da ‘bir bakanlık heyetinin Türkiye’ye giderek enerji yetkilileri ile görüşeceğini ve görüşmede kuzey Irak’taki ham petrolü tahkim kararı ile uyumlu bir şekilde ihraç etmek için yeni bir mekanizmanın ele alınacağını’ ifade etti.
Ne olmuştu?
IKBY, 2007 tarihinde yürürlüğe giren doğalgaz ve petrol yasası kapsamında, Bağdat’taki Irak hükümetinden bağımsız olarak uluslararası petrol şirketleriyle anlaşmalar imzalamıştı. Irak Federal Yüksek Mahkemesi, Şubat 2022 tarihinde bu yasanın anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Mahkemenin kararı, IKBY’nin Türkiye’yle imzaladığı enerji anlaşmalarını da doğrudan etkiledi. Türkiye’nin Ceyhan limanı üzerinden IKBY ham petrolünü ihraç edebilmesi için özel olarak inşa edilen boru hattı 2014’te devreye girmiş, Bağdat bunun üzerine Türkiye’nin kendi izni olmadan IKBY ve Kerkük’ün kuzeyinden ham petrol ihracatına izin vererek 1973’teki bir boru hattı geçiş anlaşmasını ihlal ettiğini söylemiş ve Türkiye’ye karşı tahkim davası açmıştı
